De Leerstoel ‘Waardig Levenseinde’ van deMens.nu is de eerste die alle opties bij het levenseinde (zorg en beslissingen) gelijkwaardig beschouwt. Praktisch humanisme betekent immers respect tonen voor de keuzes van (zieke) mensen ongeacht hun levensbeschouwing, kleur, taal, culturele waarden, afkomst, sociale status, sexuele geaardheid, intellectuele capaciteiten, materieel vermogen.

Nog te veel mensen kennen een levenseinde met vermijdbare ellende. Dit komt omdat er vaak zinloos wordt doorbehandeld (‘therapeutische hardnekkigheid’), onvoldoende pijnstilling wordt gegeven of te weinig aandacht gaat naar lichamelijke of psychische klachten, naar sociale ondersteuning en existentiële nood. Nochtans staat België op een eenzame hoogte. Het is het enige land ter wereld met drie belangrijke wetten in verband met het levenseinde: de wet patiëntenrechten, de wet inzake palliatieve zorg en de euthanasiewet.

De leerstoel wil mee ijveren naar optimaal respect voor de mensen/patiëntenrechten van ernstig, ongeneeslijk zieken, niet alleen bij hun levenseinde, maar gedurende gans hun ziekteverloop. Daarom richt de leerstoel zich op maatschappelijk dienstbetoon (o.a. door informatieverstrekking en te fungeren als signaalfunctie), op optimalisatie van de (palliatieve) zorg, op vorming (zowel inhoudelijk als met nadruk op attitude-verandering) en met ook aandacht voor wetenschappelijk onderzoek.

Leerstoel aan de Vrije Universiteit Brussel

De Vrije Universiteit Brussel met het UZ Brussel is grote voortrekker in het streven naar een waardig levenseinde, zowel als vernieuwer van (palliatieve) zorgmodellen als door haar onbevooroordeelde aandacht voor àlle beslissingen bij het levenseinde. Zo nam ze o.a. medio 1980 het eerste initiatief in de palliatieve zorg in België en Brussel door de oprichting van de thuisequipe OMEGA en stichtte later het eerste supportief dagcentrum TOPAZ. Zij zette zich mee in voor een euthanasiewet, lag aan de basis van het Forum Palliatieve Zorg, het LevensEinde InformatieForum (LEIF), de interdisciplinaire raadpleging ULTeam en de Academie Levenseinde.

deMens.nu installeert daarom de Leerstoel ‘Waardig Levenseinde’ aan de Vrije Universiteit Brussel. De Leerstoel is gevestigd in het expertisecentrum Waardig Levenseinde w.e.m.m.e.l. en academiseert hierin de geciteerde initiatieven.

Toekomstperspectieven, o.a.

• Bijdragen tot het vermijden van therapeutische hardnekkigheid
• Bijdragen tot het optimaliseren van de palliatieve zorg
• Bijdragen tot de optimale toepassing en het verfijnen van de huidige euthanasiewet
• Bijdragen tot kosten-effectiviteit van de gezondheidszorg
• Optimaliseren van de opleiding ‘zorg en beslissingen rond het levenseinde’ aan de Vrije Universiteit Brussel
• Inrichten van symposia, studiereizen, workshops en opleiding voor professionelen
• Lezingen voor vrijwilligers en het algemeen publiek
• Bijdragen aan wetenschappelijk onderzoek o.a. de Horizontale OnderzoeksActie (HOA) van de Vrije Universiteit Brussel ‘Human rights in situations of (extreme) dependency’ en verdere ontwikkeling van de ‘Distress barometer’
• Bijdragen aan de signaalfunctie naar de overheid i.v.m. de problematiek van een waardig levenseinde